بررسی تأثیر کود نیتروژن بر صفات کمی و کیفی ارقام مختلف سورگوم علوفه ای

به منظور تعیین مناسب ترین رقم و میزان نیتروژن جهت تولید حداکثر عملکرد کمی و کیفی سورگوم علوفه ای آزمایشی در سال زراعی 1387 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه ایلام در سه تکرار اجراء گردید. کرت های اصلی شامل سه سطح کود نیتروژن ( 0 ، 100 و 200 کیلوگرم در هکتار) و کرت های فرعی در بر گیرنده چهار رقم سورگوم علوفه ای (kfs1، kfs2، pegah و superdan) بود. برداشت در مرحله 10 تا %20 گلدهی در دو چین ( به ترتیب 75 و 55 روز بعد از سبز شدن ) صورت گرفت. علوفه برداشت شده از نظر صفات ، وزن تر ساقه و برگ ، وزن خشک ساقه و برگ، نسبت وزن تر برگ به ساقه، نسبت وزن خشک برگ به ساقه، ارتفاع ساقه، تعداد پنجه، تعداد برگ، درصد پروتئین خام، ndf (الیاف نامحلول در شوینده خنثی) و ) adfالیاف نامحلول در شوینده اسیدی) ارزیابی شد. نتایج حاصله نشان داد که افزایش سطح کود نیتروژن باعث افزایش تبرخی از صفات ارزیابی شده گردید و تنها نسبت وزن تر و خشک برگ به ساقه را کاهش داد. در رابطه با صفاتی چون تعداد پنجه، تعداد برگ و ارتفاع ساقه تغییری معنی داری مشاهده نشد. با افزایش سطح کود نیتروژن از 0 به 200 کیلوگرم در هکتار، عملکرد علوفه در هر چهار رقم مورد بررسی به طور معنی داری افزایش یافت. همچنین درصد پروتئین خام و در کل عملکرد کیفی علوفه نیز افزایش یافت. عکس العمل مثبت ارقام مورد بررسی به افزایش مصرف کود نیتروژن ، نشان دهنده کودپذیری ارقام مورد استفاده بود. به طوری که در اکثر قریب به اتفاق صفات مورد ارزیابی، روندی افزایشی در پاسخ به افزایش مقدار کود نیتروژن از 0 تا 200 کیلوگرم در هکتار مشاهده شد. هر چند که در برخی از ارقام در صفات مهمی نظیر صفات کیفی، بین سطوح 100 و 200 کیلوگرم در هکتار نیتروژن خالص، تفاوت آماری معنی داری مشاهده نشد.در بین ارقام مورد مطالعه رقم superdan با تولید 67/3156 گرم علوفه تر و 28/659 گرم علوفه خشک ، دارای بالاترین عملکرد تک بوته بود. همچنین این رقم با داشتن 20/14 درصد پروتئین خام و 85/43 درصد ndf نسبت به سه رقم دیگر از خوشخوراکی و کیفیت بالاتری برای تغذیه دام برخوردار بود. بعد از این رقم ، رقم pegah با تولید 39/2757 گرم علوفه تر و 67/595 گرم علوفه خشک و نیز 09/13 درصد پروتئین خام و 32/46 درصد ndf، به عنوان دومین رقم برتر در این بررسی معرفی می گردد. رقم kfs2 با تولید 67/2416 گرم عملکرد علوفه تر ، 22/536 گرم عملکرد علوفه خشک و 07/12 درصد پروتئین خام ، 89/45 درصد ndf از بین تیمارهای مورد آزمایش در رتبه سوم قرار گرفت. و رقم kfs1 نسبت به سه رقم دیگر کم ترین عملکرد کمی و کیفی را دارا بود. . لذا رقم superdan در این آزمایش به عنوان رقم برتر معرفی می گردد.